راهنمای گردشگری به شهر انارک
شهر انارک کجاست
این شهر کویری و زیبا یکی از جاهای دیدنی استان اصفهان است و در شمال شرقی این استان، در شهرستان نایین قرار دارد. فاصله انارک تا نائین ۷۷/۳ کیلومتر و فاصله اصفهان تا انارک ۲۲۳ کیلومتر است.
شهر انارهای کوچک در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد و از شمال شرقی به چوپانان و از شمال غربی به زواره می‌رسد. اردستان و نائین هم در غرب و جنوب آن قرار گرفته‌اند. اردکان، خور و بیابانک هم سایر همسایه‌های این عروس کویری هستند. این شهر تماشایی و زیبا ۷۲۴ هکتار مساحت دارد و ۱۴۷ متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است.
اگر از تهران راهی می‌شوید، باید ابتدا خودتان را به شهر کاشان برسانید برای این کار به سمت اتوبان تهران-قم و امیرکبیر رانندگی کنید. در کاشان با کمک تابلوهای راهنمای مسیر به سمت شهر نایین بروید. وقتی به نایین رسیدید هم باید به سمت انارک تغییر مسیر بدهید. فاصله از تهران تا این شهر زیبای کویری ۵۳۳ کیلومتر است و برای طی کردن این مسیر به ۵ ساعت و ۵۵ دقیقه زمان نیاز دارید.
بیایید گشتی در انارک بزنیم
پرسه زدن در شهر باغ‌های انار شما را ناخودآگاه به یاد شهر زیبا و رویایی یزد می‌اندازد. بادگیرهایی که در سراسر شهر گسترده شده‌اند باعث می‌شوند تا آبوهوای گرم و خشک اینجا کمتر احساس شود؛ درست مثل همان چیزی که در یزد می‌بینیم.
در این شهر علاوه بر بادگیرها، سقف‌های گنبدی شکل و دیوارهای کاهگلی سبب خنک شدن هوا می‌شوند. در نتیجه، شما با قدم زدن کوچه‌های باریک و تودرتوی این شهر گرمای کویر را به کلی فراموش می‌کنید. شهر انارهای کوچک در گذشته حصارکشی شده بود، اما در حال حاضر، از شکوه حصارها، تنها ویرانه‌هایی باقی مانده است. البته، اگر کمی در اطراف شهر جستجو کنید، ممکن است برخی از بقایای آن حصارهای بزرگ را ببینید.
درباره تاریخچه انارک بیشتر بدانیم
هرچند همه باستان‌شناسان و دیرین شناسان بر قدیمی بودن این شهر اتفاق نظر دارند، اما هیچ‌کس از زمان دقیق پیدایش این شهر کویری اطلاعی ندارد. برخی معتقدند که شهر انارهای کوچک در زمان ساسانیان به وجود آمده است و برخی دیگر هم پیدایش این شهر را به دوران شاه عباس صفوی و شخصی به نام محمد پهلوان مربوط می‌دانند.
این شهر کویری از زمان ورود اعراب به ایران تا سال‌های پایانی دوره قاجاریه محل عبور و مرور و چهارراه ارتباطی جنوب و مرکز ایران به شمار می‌رفت.
این شهر باستانی و کهن همیشه پرجمعیت و آباد بود اما در اواخر قرن سیزدهم با حمله راهزنان بیشتر مردم آن به شهرهای اطراف مهاجرت کردند. به همین علت، جمعیت این شهر کاهش پیدا کرد. بعدها میرزا تقی خان فراهانی به مردم این شهر توصیه کرد تا حصارهای شهر را بسازند و خود را از شر راهزنان برهانند.
این شهر در گذشته، به ویژه در زمان پهلوی یکی از تبعیدگاه‌های اصلی حکومت محسوب می‌شد و چهره‌های مشهور و معروفی دوران محکومیت خود را در اینجا سپری کرده‌اند. این شهر کویری وزیبا در سال ۱۳۱۵ با ساخت مدرسه فرخی متحول شد. از این سال به بعد تا مدت‌ها بسیاری از مردم فرزندان خود را به مدرسه فرخی می‌فرستادند تا علم بیاموزند و از میراث شهر خود محافظت کنند.
چرا به این شهر انارک میگویند
آن‌طور که مردم محلی و مسن تر های این شهر نقل می‌کنند، در روزگاران بسیار کهن یک بار کاروانی از این شهر عبور می‌کرده است؛ این کاروان به چشمه‌ای پرآب می‌رسد که درخت انار کوچکی در کنار آن سایه انداخته بود. اهالی کاروان آن‌قدر از سایه این درخت و آب زلال چشمه کیفور می‌شوند که افسانه شهر درخت انار کوچک را برای همه نقل می‌کنند.
البته، برخی دیگر براین باورند که وجود باغ‌های انار در اطراف این شهر، باعث انتخاب چنین نامی شده است. مردم محلی در قدیم به این شهر نارسینه یعنی اناری در سینه هم می‌گفته‌اند، چراکه این شهر کویری همچون اناری در سینه ایران زیبا می‌درخشد.
جاهای دیدنی انارک
آثار تاریخی این شهرزیبا و کویری مهم‌ترین شاخصه آن به شمار می‌روند. اینجا در گذشته باغ‌های انار فراوان و زیبایی داشته است که جاذبه اصلی شهر بوده‌اند اما با وجود خشکسالی‌های اخیر این باغ‌ها کم و بیش به افسانه‌ها پیوسته‌اند و مردم به جای کشاورزی به کار در معادن اطراف شهر روی آورده‌اند. با این حال، هنوز هم زیبایی‌های این شهر کویری کم نیستند. اگر در اطراف این شهر قدم بزنید، با جاهای دیدنی مختلفی روبه‌رو می‌شوید که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- دیوار باستانی:
دیوارها و حصارهای اطراف این شهر یادگار دوران شاه عباس صفوی هستند. امروزه از این دیوارها که زمانی پناهگاه مردم شهر بوده‌اند، مثل هر جای دیگر تنها خرابه‌هایی باقی مانده است. - سه قلعه:
این قلعه‌ها هم زمانی سپر دفاعی شهر بوده‌اند اما در حال حاضر، یادگار آن همه شکوه و جلال به محل بازی کودکانی تبدیل شده است که خود را سربازان کهنه‌کار می‌دانند. - بادگیرها:
این بادگیرهای زیبا نمای شهر را دگرگون کرده‌اند و شاخصه اصلی آن محسوب می‌شوند. برای دیدن آنها کافی است در شهر قدم بزنید. نسیم خنک که وزیدن گرفت به معنای نزدیک شدن شما به این سازه‌های کویری است. - مسجد حاج محمدرضا:
قدمت محراب این مسجد قدیمی و کهن به حدود ۵۰۰ سال پیش می‌رسد. البته ین محراب در زمان مرمت در سال ۱۳۶۶ به کلی از بین رفت. - حمام قدیمی شهر:
گرمابه قدیمی این شهر هم حس نوستالژیکی و زیبایی دارد. این حمام در حال حاضر به موزه مردم‌شناسی شهر تغییر کاربری داده است. - کاروانسرای قدیمی:
سردر این کارونسرای قدیمی کتیبه‌ای از جنس مرمر نصب شده است که سال ساخت آن را نشان می‌دهد. این کاروانسرا بر اساس کتیبه مرمری یادگاری از دوران قاجار و شخصی به نام حاج محمدعلی حاج حیدر انارکی است. این کاروانسرا در حال حاضر با نام رباط انارک فعالیت می‌کند.
بهترین زمان برای سفر به انارک چه زمانی است
به طور طبیعی، آبوهوای شهرهای کویری گرم و خشک است. بنابراین، باید فکر سفر تابستانی به شهر انارها را از سر بیرون کنید. هرچند بادگیرها به خنک شدن هوا کمک می‌کنند، اما باز هم نمی‌توانند برای هوای بیابانی اینجا کاری بکنند.
ممکن است تصور کنید که زمستان برای سفر به این شهر کویری مناسب‌تر است اما این‌طور نیست. این شهر در شب‌های زمستان به شدت سرد می‌شود و هوای غیرقابل پیش‌بینی دارد.
پس بهترین زمان برای سفر به این شهر کدام است؟ پاسخ این سؤال یک کلمه است؛ پاییز. در اوایل فصل پاییز تا اواسط آن این شهر بهترین آب‌وهوا را دارد.
سوغات انارک
مردم این شهر کویری در گذشته به کشاورزی و قالیبافی مشغول بودند، اما به خاطر مشکلات اقتصادی و خشکسالی‌های پی‌درپی کشاورزی و قالیبافی از رونق افتاد. در حال حاضر، مردم این شهر کوچک کویری به دامداری و کار در معدن مشغول شده‌اند. بنابراین، اگر در این شهر به دنبال سوغاتی مناسب هستید، باید به سراغ محصولات دامی بروید.
نان خوشمزه دستپخت مردم این شهر هم یکی دیگر از سوغاتی‌های اینجاست. به این شیرینی معطر و خوش‌طعم نان کماج گفته می‌شود. زنان محلی و مردمان سختکوش این شهر کویری نان کماج را روی زغال آتشین می‌پزند. طعم نان کماج هوش از سرتان می‌پراند و در سفر به شهر انارها باید حتما آن را بچشید.
